Nhân sự kiện cuộc thi MHST 2014 khép lại và các giải được công bố chính thức, xin được có vài lời nhận xét với hy vọng BTC sẽ lắng nghe, điều chỉnh và hoàn thiện qui chế cũng như cách thức tổ chức để có được những mùa thi hiệu quả, đúng với mục tiêu chung đặt ra ban đầu, đáp ứng mong đợi của cộng đồng xã hội.
Điểm qua cả 5 dự án lọt vào chung khảo, có thể dễ dàng nhận thấy những lỗi sơ đẳng đối với 1 dự án muốn được gọi là PMTDNM:
- Các vấn đề về giấy phép phát hành như: không thông báo giấy phép phát hành, không kèm theo bản sao toàn văn giấy phép…
- Vấn đề về tổ thức cộng đồng (dù là sơ khai): không thấy các dự án tổ chức kênh liên lạc tối thiểu (hoặc ít nhất là không thấy thông báo công khai trên kho mã nguồn chính).
Không rõ các dự án này giao tiếp công khai với các thành viên trong cộng đồng cũng như end-user như thế nào? - Vấn đề về phát hành: 4/5 dự án chưa thấy phát hành phiên bản nào?! (sử dụng tagged trên git)
Không lẽ BGK chấm trên phiên bản zero? - … và còn nhiều nữa nếu đem xem xét kỹ & chấm điểm PoF cẩn thận.
Trong ba mặt cơ bản bắt buộc của một dự án PMTDNM (theo thông lệ quốc tế): i. mã nguồn sẵn sàng và có thể tải về trên Internet, ii. phát hành theo giấy phép được OSI approved (căn cứ theo giấy phép được thông báo trên kho mã nguồn) và iii. tổ chức cộng đồng (dù chỉ sơ khai, đủ thể hiện mong muốn thực hiện tổ chức), các dự án trên mới chỉ đạt được một. Nếu xem xét kỹ các tiêu chí và tổ chức chấm điểm PoF, nhiều vấn đề khác sẽ xuất hiện và đòi hỏi dự án cần được hoàn thiện để có thể chính thức được cộng đồng nhìn nhận là một PMTDNM.
Có thể thấy, những nền tảng nguyên lý cơ bản của nhất của mô hình phát triển PMTDNM đều không được quan tâm đầy đủ và trên thực tế bị break hoàn toàn. Ở đây, lỗi xuất phát từ phía đội phát triển, là các bạn SV. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa phải kể đến sự thiếu kinh nghiệm và/hoặc sâu sát của mentors và đặc biệt là BGK cũng như BTC.
Chúng ta đang từng bước hoàn thiện mình, nhưng những vẫn đề cơ bản mang tính nguyên lý cần phải được tuân thủ sớm từ đầu. Việc một cuộc thi “SV viết PMNM” như MHST, được tổ chức bởi một tổ chức mang tính đại diện cho cộng đồng PMTDNM VN như VFOSSA lại không lấy tiêu chí phát triển đúng mô hình PMTDNM lên hàng đầu có thể coi là một bước “cải lùi”, khiến cho những nỗ lực khuyến khích tham gia đóng góp phát triển PMTDNM trong toàn thể cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, các bạn SV, có nguy cơ bị ảnh hưởng ít nhiều.
Kiến nghị chung: đưa vào tiêu chí một dự án tham gia MHST bắt buộc phải được phát triển theo mô hình PMTDNM (nếu không, sẽ buộc phải loại bỏ tại thời điểm chấm giải).
P.S. bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, không phải quan điểm chính thức của VFOSSA cũng như bất cứ tổ chức, cá nhân nào khác.